Giáo dục STEM là gì?
Giáo dục STEM những năm gần đây ở Việt Nam chắc các bạn thường xuyên thấy xuất hiện trên các kênh truyền thông. Mọi người thường xuyên nhắc đến thuật ngữ “STEM”. Cách dùng từ STEM đang trở thành xu thế (trend). Nhiều trường học, trung tâm giáo dục trên toàn quốc đang triển khai đưa phương pháp giáo dục STEM vào chương trình đào tạo.
Vậy STEM là gì? giáo dục STEM có quan trọng không? Có thật sự cần thiết đưa các mô hình giáo dục STEM và chương trình giáo dục để đào tạo cho các em học sinh hay không? Chắc hẳn nhiều giáo viên, phụ huynh và học sinh vẫn còn đang bối rối và lo lắng chưa hiểu rõ về thuật ngữ “STEM” nói trên. Trong bài viết này Học viện Clevertech xin chia sẻ một số nội dung hữu ích về giáo dục STEM đến các bạn.
Một trong những tổ chức uy tín nhất hiện nay trong lĩnh vực giáo dục khoa học trên thế giới là Hiệp hội các giáo viên dạy khoa học quốc gia Mỹ (National Science Teachers Association – NSTA) được thành lập năm 1944, đã đề xuất ra khái niệm giáo dục STEM (STEM education) với các định nghĩa ban đầu như sau:
“Giáo dục STEM là một cách tiếp cận liên ngành trong quá trình học, trong đó các khái niệm học thuật mang tính nguyên tắc được lồng ghép với các bài học trong thế giới thực, ở đó các học sinh áp dụng các kiến thức trong khoa học, công nghệ, kĩ thuật và toán vào trong các bối cảnh cụ thể, giúp kết nối giữa trường học, cộng đồng, nơi làm việc và các tổ chức toàn cầu, để từ đó phát triển các năng lực trong lĩnh vực STEM và có thể góp phần vào cạnh tranh trong nền kinh tế mới!” (theo Tsupros, Kohler, & Hallinen, 2009).

Như vậy, cách định nghĩa về giáo dục STEM nói đến một cách tiếp cận liên ngành, liên môn học trong một chương trình đào tạo, cụ thể phải có bốn lĩnh vực: khóa học, công nghệ, kỹ thuật và toán. STEM giúp học sinh nhận thấy được tầm quan trọng của kiến thức các môn khoa học, toán và công nghệ và hướng đến sự vận dụng kỹ thuật trong việc giải quyết các vấn đề.
STEM khá đa dạng, đi từ những môn khoa học tự nhiên được dạy theo chủ đề đến những dự án kết hợp nhiều ngành. Không chỉ có hoạt động dạy làm Robot mới được xem là giáo dục STEM. Ngay những trẻ em mẫu giáo, tiểu học cũng đã được học các chương trình tích hợp STEM, ví dụ như thông qua các trò chơi làm mô hình núi lửa, làm bong bóng bay, làm chong chóng quay,… Mặc dù chỉ là các trò chơi đơn giản, nhưng được xây dựng và tổ chức có hệ thống và có sự kết nối các nhóm kiến thức với nhau.
Mục đích chính của các chương trình giáo dục STEM không phải là để đào tạo ra các nhà khoa học, nhà toán học, kỹ sư mà chính là nằm ở truyền cảm hứng trong học tập, thấy được mối liên hệ giữa các kiến thức (nhất là kiến thức khoa học và toán), và nhận thức được tầm quan trọng của các kiến thức STEM ảnh hưởng đến thế giới và sự phát triển cảu xã hội trong tương lai. Ngoài ra, các kỹ năng thực hành khoa học và kỹ thuật (science and engineering practices) cũng góp phần quan trọng trong việc vận dụng các kiến thức được học trong việc giải quyết vấn đề và tạo thành sản phẩm.